Chợ Chiếu Định Yên

 Nghề dệt chiếu đang dần mai một nhưng vẫn còn một làng nghề giữ được nghề truyền thống đầy ý nghĩa. Tôi đang nói đến Làng chiếu Định Yên - di sản văn hóa cấp quốc gia 100 năm ở Đồng Tháp.

Bạn sẽ cảm nhận được sự ấm áp và gần gũi của những con người nơi đây, họ luôn tỏa ra sự cởi mở với niềm đam mê với công việc truyền thống mà ông cha họ đã truyền lại từ bao đời nay. Bạn cũng sẽ nghe thấy tiếng cười đùa nô đùa của những chàng trai, cô gái, xen lẫn với tiếng khung cửi vọng ra từ đầu ngõ. Đây là nơi mà bạn thực sự có thể cảm nhận được lịch sử và văn hóa, và đó là điều khiến nó trở nên đặc biệt.

Vị trí

Làng chiếu Định Yên hay còn gọi là Chợ chiếu Định Yên, nằm cạnh sông Hậu thuộc xã Định Yên, huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp. Chợ nổi tiếng với nghề dệt chiếu truyền thống lâu đời, là chợ độc đáo đã tồn tại và phát triển hơn một thế kỷ.

Làng chiếu Định Yên được hình thành cách đây hàng trăm năm. Nằm cạnh sông Hậu, có nhiều cồn bãi, phù sa bồi đắp nên rất tốt cho việc phát triển cây nguyên liệu như đu đủ, lác. Những người cố hương cũng không biết làng nghề có từ bao giờ. Theo các nhà nghiên cứu, cư dân làng Định Yên Mật có gốc từ đồng bằng duyên hải Bắc Bộ (Thái Bình, Nam Định). Khi vào nam, họ mang theo nghề dệt chiếu truyền thống.

Nét độc đáo của Chợ chiếu Định Yên

Chợ Định Yên  độc đáo ở chỗ họp từ nửa đêm cho đến hai, ba giờ sáng nên được mệnh danh là “chợ ma” hay “chợ âm phủ”. Chợ không có sạp hàng, sạp kinh doanh - người mua thường tìm một chỗ cố định ngồi chờ trong khi người bán gánh hàng trên vai, vừa đi vừa quảng cáo, mặc cả. Mọi hoạt động ở chợ đều diễn ra trước sân chùa An Phước.

Chợ có thể không có sạp cố định nhưng người mua kẻ bán trong chợ lúc nào cũng tấp nập. Sau khi chọn hàng và định giá, người mua thanh toán tiền và người bán giao hàng.

Một số người bán chiếu họp nhau lúc nửa đêm để trốn nộp thuế cho chủ chợ. Người bán mỗi người một ngọn đèn dầu hoặc ngọn đèn tù mù nên cả chợ tối om, chủ chợ không thu nổi một phần ba tiền thuế của người bán. Trên bến sông thương lái đã nộp thuế vận chuyển nên không phải nộp cho chủ chợ. Dù thời gian có trôi đi nhưng tục họp chợ này vẫn tồn tại cho đến tận bây giờ.

Người dân làng dệt chiếu Định Yên đều là những người thợ dệt thành thạo, từ người già đến trẻ em. Trải qua bao thăng trầm nhưng người làng chiếu Định Yên vẫn luôn tự hào về nghề truyền thống của ông cha.

Nghề đan lát không chỉ là một ngành mang lại công ăn việc làm và thu nhập cho các hộ gia đình Định Yên. Đối với những người con Định Yên, dệt vải còn là một nét văn hóa độc đáo đã ăn sâu vào tiềm thức của họ. Đó là giá trị cao quý cần được phát huy và gìn giữ từ bao đời nay.

Từng manh chiếu, từng sợi giang như gắn liền với tuổi thơ của mỗi người dân Định Yên. 

Chuyện người thợ Định Yên dệt chiếu

Trên thị trường có rất nhiều loại chiếu khác nhau nhưng chiếu của làng Định Yên vẫn được ưa chuộng hơn cả. Điều này là do chúng được làm từ vật liệu chất lượng cao và có nhiều kích cỡ và kiểu dáng khác nhau.

Sản phẩm chiếu Định Yên  trải qua rất nhiều công đoạn trong quá trình sản xuất. Người thợ phải rất cẩn thận và tỉ mỉ trong từng công đoạn, từ khâu chọn nguyên liệu để đạt được màu sắc mong muốn trong quá trình nhuộm màu, sau đó là sấy khô. Sản phẩm nếu được phơi đủ nắng sẽ không còn dễ bị mốc hay quá khô. Chính vì vậy, chiếu làng Định Yên luôn rất bền, không chỉ vậy, hoa văn trên sản phẩm cũng rất sắc nét và đẹp mắt.

Nghề dệt chiếu đòi hỏi sự điêu luyện, tinh xảo và những bí quyết riêng để tạo ra những sản phẩm chiếu bền, đẹp. Để hoàn thành một chiếc chiếu với hình ảnh, màu sắc sắc sảo và ít phai, phải mất khá nhiều công đoạn.

Tại chợ chiếu Định Yên, bạn sẽ tìm thấy rất nhiều loại chiếu với nhiều kích cỡ, hình dạng và kiểu dáng khác nhau. Từ những chiếc chiếu bông hình vuông có hình lá cờ đến những chiếc chiếu vải tra ni và chiếu ốc sên, tất cả đều có thứ dành cho tất cả mọi người. Giá bắt đầu từ 85.000 đồng một đôi và tăng lên 120.000 đồng tùy thuộc vào loại và kích cỡ của chiếu.

Đến làng chiếu, du khách sẽ ngỡ ngàng và thích thú với không khí lao động nhộn nhịp đầy sinh khí của người dân nơi đây như cuốn hút, níu kéo bước chân du khách. Nơi này lúc nào cũng đầy màu sắc, từ trong nhà ra ngoài ngõ với những sợi lác xanh, đỏ, vàng, trắng, tím v.v.. cùng với tiếng cười nói xôn xao của những chàng trai, cô gái hoà với tiếng cộc cạch của chiếc máy dệt vang xa từ đầu ngõ. Bạn sẽ cảm nhận được sự ấm áp, gần gũi của những người dân nơi đây, ở họ luôn toả ra sự cởi mở với niềm say mê công việc truyền thống mà cha ông bao đời đã truyền lại.

Nếu có dịp đến với Đồng Tháp, bạn nhớ ghé thăm Làng chiếu Định Yên để thấy được sắc màu rực rỡ của cuộc sống lao động, cũng như tìm hiểu thêm về nguồn gốc của những chiếc chiếu giản dị. Ngôi làng đầy nét duyên dáng mộc mạc này sẽ để lại cho bạn những kỷ niệm vui vẻ và ý nghĩa trong chuyến đi!